Er zijn genoeg bands die tegenwoordig een concept gebruiken bij hun albums, shows of wat dan ook. Er zijn dan ook verschillende manieren waarop je zo’n concept kunt maken. Voegt zo’n concept nou echt iets toe aan de muziek? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst even kijken hoe ver je zo’n concept nou eigenlijk kunt trekken.
Een los concept
Als eerste wil ik een voorbeeld pakken dat wat losjes in elkaar zit: Avatar’s Feathers and Flesh. Het losse concept is duidelijk niet in ieder los nummer te vinden, maar als je meerdere nummers pakt en de album art erbij gaat bekijken, kun je uiteindelijk toch het grote verhaal vinden. Leuk voor mensen die het album in een keer door luisteren (onder andere iedereen die de fysieke editie heeft) en de moeite willen doen om het verhaal een beetje uit te zoeken, maar anders is het helaas te verwaarlozen.
Net een audioboek
Een iets beter voorbeeld is het recentere album van Unleash the Archers genaamd Apex. De losse nummers gaan al veel meer richting waar je in een boek een hoofdstuk aan zou besteden, waardoor je, zodra je een keer het volledige verhaal hebt gehoord, precies weet wat de omstandigheden zijn etc. wat natuurlijk mooi is. Luister je alleen maar een paar losse nummers, dan krijg je gelukkig nog steeds een soort van verhaal, maar je pakt niet het hele verhaal mee. Jammer de bammer, maar het is beter dan niets.
Om nog een album erbij te pakken, kijk ik graag naar Next to None’s A Light in the Dark. Wat ik namelijk eerst gemist heb toen ik dit (debuut)album heb leren kennen, is dat veel van de lyrics terugkeren in verschillende nummers. Wat de nummers precies vertellen, is echter weer voor ieders interpretatie, omdat het kleine stuk aan verhaal (waarbij ieder nummer net andere informatie toevoegt) vrij open lijkt te zijn. Leuk als je daadwerkelijk dingen bij elkaar wil puzzelen natuurlijk, in ieder ander geval fijn omdat je niet al te veel lyrics hoeft te kennen als je mee wil kunnen zingen.
Conceptalbum? Concept universe!
Een band die misschien niet echt een conceptalbum brengt maar wel een duidelijk verhaal heeft, is Gloryhammer. Het hele verhaal achter ieder nummer is gebaseerd op personages die de bandleden op het podium ook daadwerkelijk aannemen en draait vooral om de epische gevechten van prins Angus McFife XIII en zijn aartsrivaal Zargothrax, maar ook over andere onderdelen die aan dit grote verhaal hangen. Ieder nummer lijkt een ander aspect van het verhaal te vertellen, met hier en daar wat overeenkomsten. Hierdoor is ieder nummer op zichzelf weer een episch verhaal over een van de bandleden en maakt het niet uit hoe je de albums beluistert, hoewel je als je alles door elkaar luistert misschien hier en daar problemen krijgt met de tijdlijn. Eigen schuld, dikke bult, want daar kan de band vrij weinig aan doen.
Laten we even compleet van de metal afstappen en eens naar een redelijk andere kant van het spectrum te kijken, pak ik de steampunkers van Abney Park tevoorschijn. Een band met een duidelijk concept (of eigenlijk een paar concepten, dat is maar net hoe je kijkt) wat goed is uitgewerkt door de zanger, maar niet in ieder nummer naar voren komt. De nummers zijn ieder ook weer een los stuk binnen dit verhaal, maar het zijn losse verhalen in een grote wereld. Leuk als je los naar de nummers luistert, maar naar mijn mening al helemaal geweldig als je probeert de wereld in elkaar te zetten (de band heeft ook een bijbehorende tabletop RPG uitgebracht en nog meer ander materiaal, ook gaaf als je hier net zo’n enthousiast voor bent als ik).
Toegevoegde waarde?
Om maar even terug te keren naar de vraag of conceptalbums wat toevoegen: er is een groep mensen die blij zal worden van een conceptalbum in wat voor vorm dan ook. Albums als die van Avatar en Unleash the Archers zullen echter weinig waarde toevoegen voor de “gemiddelde” luisteraar die hier en daar wat losse nummers luistert, terwijl albums als die van Gloryhammer sowieso wel toegevoegde waarde hebben. Of je er echt wat mee wil doen is natuurlijk aan jezelf, naar mijn mening is het in ieder geval gaaf als er samenhang zit tussen de nummers van een band. Volgende week gaan we hier wat dieper op in!
